Posted in Էկոլոգիա, Uncategorized

Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերությունը

1. Հայաստանում արդյունաբերությունը ե՞րբ է սկսել ձևավորվել որպես առանձին ճյուղ և ինչպիսի՞ զարգացում է ունեցել խորհրդային տարիներին:

Հայաստանում արդյունաբերությունը սկսվեց ձևավորվել որպես առանձին ճյուղ Խորհրդային Հայաստանի տարիներին։Մինչև 1988թ․Սպիտակի երկարշարժն առնվազն 600 անգամ ավելի արտադրանք էր թողարկում քան 1920-ական թթ․ վարջին։

2. Թվարկե՛ք և գնահատե՛ք այն գործոնները, որոնց ազդեցությամբ արդյունաբերությունը դարձավ Հայաստանի տնտեսության առաջատար ճյուղ:

Երևանի, Գյումրու,Վանաձորի,Հրազդանի,Ալավերդու, Կապան-Քաջարանի

3. Որո՞նք են արդյունաբերությունը բնութագրող հիﬓական վիճակագրական
ցուցանիշները: Թվարկե՛ք այդ ցուցանիշներով արդյունաբերության
առաջատար ճյուղերը:

4. Ինչպիսի՞ փոխազդեցություններ, քանակական-որակական կորուստներ ունեցավ արդյունաբերությունն անկախության առաջին տարիներին և ի՞նչ
պատճառով:

5. Բնութագրե՛ք ՀՀ արդյունաբերության արդի կառուցվածքն ըստ տնտեսական արտադրական գործունեության 3 խմբերի:

Posted in MSKH, Էկոլոգիա, Uncategorized

Հայաստանի Հանրապետության մետալուրգիան

  • Գնահատե՛ք ﬔտալուրգիական համալիրի դերը և տեղը ՀՀ տնտեսության ﬔջ:

Մետաղաձուլությունը ՀՀ տնտեսության գերակա ուղղություններից մեկն է։ ՀՀ-ն հնուց ի վեր համարվել է մետաղաձուլական համաշխարհային կենտրոններից մեկը։ Դեռ ՄԹԱ ում այստեղ ձուլել են բրոնզ և երկաթ։ Դրան ապացույցները կարող ենք գտնել Մեծամոր բնակավայրում։ Այսօր մոլիբդենի պաշարով ՀՀ-ն աշխարհում առաջատարներից է։ ՀՀ-ն ունի նաև ոսկու մեծ պաշարներ և ալյումին։

  • Ի՞նչ ենթաճյուղերից է բաղկացած ՀՀ ﬔտալուրգիական արդյունաբերությունը:

ՀՀ մետալուրգիական համալիրը բաղկացած է մի քանի ենթաչյուղերից՝ պղնձի, մոլիբդենի, կապաչի, ցինկի, ոսկու։

  • Բնութագրե՛ք և գնահատե՛ք ՀՀ ﬔտալուրգիական արդյունաբերության զարգացման բնական և տնտեսական նախադրյալները:

Խորհրդային տարիներին զարգացած էր պղնձաձուլությունը։ Կապանի և Ալավերդու պղնձաձուլական գործարանները աշխատում էին տեղական հումքով։ Պղնձի ձուլման ընթացքում անջատվում էր մեծ քանակությամբ ծծումբ, արծաթ, ոսկի։ Սակայն քանի որ պղնձաձուլական գործարանները աղտոտում են միջավայրը, դրանք փակվեցին, որովհետև խնդիր էր Դեբեդի հովտի բնական միջավայրը պահելը։

  • Հաﬔմատե՛ք տեղական հումքն օգտագործող ենթաճյուղերի (պղինձ, մոլիբդեն, ոսկի, բազմաﬔտաղներ) տեխնոլոգիական շղթաները:

Մետալուրգիայի մյուս խոշոր ենթաչյուղը մոլիբդենի արդյունաբերությունն է։ Նախկինում հանքանյութը արտահանվում էր, իսկ այժմ Երևանի մաքուր երկաթի գործարանում մշակում են մի ամսը և ծրագրում են այն ընդլայնել։

Քանի որ ՀՀ-ում հանքավայրերը համալիրային են, գլխավոր մետաղին զուգահեռ, արտադրվում են նար ոսկի, արծաէ, սելեն, թելուր։ Ախթալայի ֆաբրիկան պղնձից բացի արտադրում է ցինկ։

Ոսկու արդյունաբերության մեջ առավել մեծ նշանակություն ունեն Սոթքի և Մեղրաձորի հանքերը, որտեղից ստացվեղ հումքը վերամշակվում է Արարատի ոսկու կորզման ֆաբրիկայում։

  • Ուրվագծային քարտեզի վրա նշե՜լ գունավոր ﬔտալուրգիայի կենտրոնները և նշե՛ք դրանց մեջ առկա ենթաճյուղերը:
Posted in MSKH, Էկոլոգիա, Uncategorized

Հայաստաի հանրապետության մարզերը և խոշոր քաղաքները

Հայաստանի հարապետության մարզերի թիվը 10-ն է

Հյուսիսային հատաված Լոռու մարզ Տավուշի մարզ

Շիրակի մարզի մարզկենտորոնը Գյումրին է խոշոր քանղաքներն են Գյումրի,Արթիկ, Մարմարի

Լոռում մարզի մարզկենտրոն է Վանաձորը խոշոր քաղաքներն են Վանաձոր, Սպիտակ

Տավուշի մարզի մարզկենտրոնը Իջևան է խոշոր քաղաքններն են Դիլաջան

Կենտրոնական հատվածի մարզերն են Արագածոտնի մարզ, Կոտայքի մարզ և Գեղարքունիքի մարզ

Արագածոտնի մարզի մարզկենտրոնն է Աշտարակը Խոշոր քաղաքներն են Աշտարակ Ապարան Թալին

Կատայքի մարզի մարզկենտրոնը Հրազդանն է խոշոր քաղաքներն են Հրազդանը, Բյուեղավան, Եվարդ, Աբովայն, Ծաղկաձոր։

Գեղարքունիքի մարզի մարզկենտրոնն է Գվառը Խոշոր քանղաքներից են Գավառ, Սևան, Վարդենիս, Մարտունի, Ճամբարակ։

Գեղարքունիքի մարզում է գտնվում բակչության առումով ամենախոշոր գյուղը դա Վարդենիկն է։Գեղարքունիքի մարզում է գտնվում ամենաբարձրադիր գյուղը Վերին Շորժա։

Հարավային մարզերն են

Արարատի մարզ Արմավիրի Վայոց ձոր Սյունիք մարզ

Արարատի մարզի մարզկենտրոն է արտաշատը։Խոշոր քաղաքներն են Վեդի Արտաշատ Մասիս

Արմավիրի մարզկենտրոնն է Արմավիր խոշոր քաղաքներն են Արմավիրը Մեծամորը, Էջմիածին։

Վայոց Ձորի մարզկենտրոնն է Եղեգնաձոր։

Սյունիքի մարզի մարզկենտրոնն է Կապանը խոշոր քնղաքներն են Գորիս, Կապան, Ագարակը, Սիսյան, Մեղրին, Քաջարան։

ՀՀ ամենացածր կետը Դեբետ գետի ստորին հոսանքին հավասար 387մ

Ամենացածրադիր գյուղը գտնվում է Տավուշի մարզում է գտնվում Դեբետավան ծովի մակարդակից 420մ

ՀՀ բնակչությունը տեղաբաշխված է 300-35000մ բարձրություն

ՀՀ ամենախիտ բնակեցված մարզերն են Արմավիրի և Արարատ մարզերը

ՀՀ գյուղեր 926 են որց 348 լքված գյուղեր են համարվում

Posted in MSKH, Հաշվետվություն, Էկոլոգիա, Uncategorized

Բնագիտատեխնիկական ստուգատեսի շրջանակում աշխարհագրական խաղի կազմակերպում։

Բնագիատատեխնիկական ստուգատեսի շրջանակում 9-րդ դասարանի մասնագիտական կողմնորոշման խմբի ճամբարականները, իրականացրեցին խաղ-մրցույթ աշխարհագրություն առարկայից։ Խաղի ընթացքում մրցում էին միմյանց հետ Անուշ Ներսիսյանի ջոկատը և պատանի աշխարհագետ ջոկատը։ Ջոկատները բաժանվեցին 5 խմբի, յուրաքանչյուր խումբ ընտրեց իր ավագը, որպիսզի խաղի ընթացքում ընտրի թիվ, ուր թաքնված է հարցը։ Խաղի ընթացքում մրցեցին նաև խմբի ավագները։ Ջոկատները մեծ ոգևորությամբ մասնակցում էին խաղին։

Posted in MSKH, Հաշվետվություն, Էկոլոգիա, Uncategorized

Ճամփորդություն՝ Սևաբերդ

Մարզական ստուգատեսի շրջանակում 9-րդ դասարանի պատանի աշխարհագետների ջոկատը, մեկնեց դեպի Սևաբերդ, որի նպատակն էր՝ մարզական կարողությունների-հմտությունների ուսուցման փորձի ներկայացում, խրախուսում, տարածում:

Ճամբարականները մեծ ոգևորությամբ էին սպասում այս ճամփորդությանը։ Ամբողջ ճանապարհին մեզ ուղեկցում էր անձրևը, իսկ երբ տեղ հասանք արդեն ձյուն էր տեղում, բայց դա չտխրեցրեց ճամբարականներին։

Posted in MSKH, Հաշվետվություն, Էկոլոգիա, Uncategorized

Բնագիտական փորձ՝ հրաբուխ

Ճամբարի ընթացքում ենք կատարեցինք բնագիտական փորձվ հրաբուխ”

։Բնագիտատեխնիկական ստուգատեսի շրջանակաում, 9-րդ դասարանի մասնագիատական կողմնորոշման խմբի ճամբարականները` պատանի աշխարհագետները, այցելեցին բնագիտության լաբարատորիա, որտեղ իրականացրեցին հրաբուխի առաջացման փորձը։

Posted in MSKH, Հաշվետվություն, Էկոլոգիա, Uncategorized

Հաշվետվություն Ուսումնասիրում ենք աշխարհագրությունը բնական միջավայրում (եռօրյա ճամփորդություն՝ Արատես)..

Մինչև Արատես հասնելը մենք անցնում ենք 2 մարզերով Արարատի և Արտաշատի մարզ:
Այդ Ճանապարհի գլխավոր լեռնաշղթան Երանոսի լեռնաշղթան:Արտաշատից Դեպի Վեդի լեռնաշխթան:Արևելքից ձգվում է Դահնակի լեռնաշղթան:Այդ գլխաովոր շրջանում առանձնանում
է 2 սահմանային գոտիներ Երասխը և Տիգրանաշենը:Տիգրանաշենը համարվում անկլավ տարացք որը խորհրդային ժամանակ գտնվում էր Ադրբեջանի տարածքում:Շարունակելով լեռնագրական առանձնահատկությունները Ուրցի լեռներից դեպի արևելք են ձգվում են Վայքի լեռնաշխթան ավելի հյուսիս Վարդենիսի լեռնաշխթան հարավ արևելք ձգվում են արատեդի գլխավոր լեռնաշխթաները:
Ջրագրական ցանց
գլխավոր ջրագրական ցանց
Արարատ- Վայոց Ձորի մարզի շրջանով անցնող գետերն են Ազատ գետը ունի հրաբախածին ծագում:
Գեղամա լեռնաշղթայի գլխավոր լեռներն են Աժդահակ և Արմահան:
Արարատի մարզով հոսում է Վեդի գետը:Վայոց ձորի մարզով հոսում է Արփա գետը: