Դաս 3 հարցեր

Նկարագրե°ք լիցքը կիսելու հնարավորություն տվող փորձ։

Էլեկտրական լիցքը հաղորդելով մի մարմնից մյուսին, կարելի է լիցքը բաժանել մասերի, օրինակ՝ կիսել: Դրա համար անհրաժեշտ է 2 միատեսակ էլեկտրաչափ, մեկը՝ լիցքավորված, մյուսն՝ էլեկտրաչեզոք, ինչպես նաև հաղորդիչ՝ մետաղյա ձող՝ էլեկտրամեկուսիչ բռնակով: Եթե էլեկտրաչափերի գնդերը միացվեն ձողի միջոցով, ապա, ինչպես ցույց է տալիս փորձը, 1 էլեկտրաչափի լիցքը կբաժանվի 2 հավասար մասի: Էլեկտրական լիցքի կեսը 1 էլեկտրաչափից կանցնի 2-ին: Եթե էլեկտրաչափի գնդերը տարբեր չափեր ունենան, ապա լիցքը հավասար չի կիսվի: Ավելի մեծ չափեր ունեցող գնդին կանցնի լիցքի ավելի մեծ բաժինը:

2.Կարելի՞ է արդյոք լիցքն անվերջ փոքրացնել։

Ոչ, քանի որ լիցքն ունի բաժանման սահման։

3.Ո՞ր լիցքն են անվանում տարրական։

Ամենափոքր լիցքի բացարձակ մեծությունը անվանում ենք տարրական լիցք։ Այն նշանակում ենք e տառով։

4.Ո՞վ և ե՞րբ է հայտնագործել էլեկտրոնը։

Ջոզեֆ Ջոն Թոմսոնն է առաջին անգամ 1897 թվականին հայտնաբերել էլեկտրոնը։

5.Ի՞նչ լիցքով է լիցքավորված էլեկտրոնը;

Էլեկտրոնը լիցքավորված է բացասական լիցքով։

6.Ատոմի ներսում ինչի՞ շուրջն են պտտվում էլեկտրոնները։

Բացասական լիցքավորված էլեկտրոնները պտտվում են ատոմի դրական լիցքավորված միջուկի շուրջը։

7.Ի՞նչ լիցքով է լիցքավորված ատոմի միջուկը։

Ատոմի միջուկը լիցքավորված է դրական լիցքով։

8. Ապացուցե°ք, որ ամբողջական ատոմը չեզոք է։

Ատոմում էլեկտրոնների ընդհանուր լիցքը գումարելով ատոմի միջուկի լիցքին, կստանանք 0։ Հենց դա էլ ապացուցում է, որ ատոմը չեզոք է։

9. Միմյանցից ինչո՞վ են տարբերվում ալֆա, բետա և գամմա ճառագայթումները։

Ալֆա ճառագայթները մասնիկներ են, որոնք բաղկացած են երկու պրոտոնից և երկու նեյտրոններից:

Բետա ճառագայթները էլեկտրոններ են, որոնք ունեն բարձր արագություն, հետևաբար ունեն մեծ էներգիա, քանի որ դրանք էլեկտրոններ են:

Գամմա ճառագայթներ, այս ճառագայթը շատ բարձր էներգիայի էլեկտրամագնիսական ճառագայթում է, որը կարող է իոնացնել ատոմներն ու մոլեկուլները:

10. Բերե°ք ռադիոակտիվ նյութերի օրինակներ

Ռադիոակտիվությունը, որոշակի քիմիական տարրերի անկայուն իզոտոպների ինքնաբերաբար փոխակերպումն է մեկ այլ քիմիական տարրի իզոտոպի, որն ուղեկցվում է էներգիայի և տարրական մասնիկների արձակումով։ Ռադիոակտիվ նյութերի օրինակներ են ՝ Ուրանը, Նիկելը, Ցինկը, Կոբալտը։

11.Ռեզերֆորդի գիտափորձերում ինչու՞ ալֆա մասնիկների մեծ մասը գործնականում անարգել սլացավ թիթեղի միջով։

12.Քիմիական տարբեր տարրերի ատոմներն ինչո՞վ են տարբերվում միմյանցից։

Տարբեր քիմիական տարրերի ատոմները սովորական վիճակում միմյանցից տարբերվում են միջուկի շուրջ առկա էլեկտրոնների թվով։

13.Իրենցից ի՞նչ են ներկայացնում դրական ու բացասական իոնները։

Ատոմի միջուկի դրական լիցքը հավասար է ատոմի բոլոր էլեկտրոնների բացասական լիցքի մոդուլին, ուստի մեկ կամ մի քանի էլեկտրոն կորցրած ատոմն չեզոք չէ, այն ունի դրական լիցք և կոչվում է դրական իոն։ Եթե ատոմին միանա մեկ կամ մի քանի էլեկտրոն, ապա ատոմը ձեռք կբերի բացասական լիցք, վերածվելով բացասական իոնի։

14.Ինչպե՞ս են դրանք առաջանում։

Իոններ առաջանում են այն ժամանակ, երբ երկու տարրի ատոմները իրարից ձգում են էլեկտրոններ։

15.Ի՞նչ է էլեկտրական դաշտը։

Այն տարածությունը, որտեղ գործում են էլեկտրական ուժերը, կոչվում է էլեկտրական դաշտ:

16.Ինչո՞վ է դաշտը տարբերվում նյութից։

17.Թվարկե°ք էլեկտրական դաշտի հիմնական հատկությունները։

18.Ի՞նչ են նշում էլեկտրական դաշտի ուժագծերը։

Էլեկտրական դաշտի ուժագծերն այն ուղղորդված գծերն են, որոնք ցույց են տալիս դրական լիցքավորված մասնիկի վրա ազդող ուժի ուղղությունն այդ դաշտում:

19.Ինչպե՞ս է որոշվում էլեկտրական դաշտում շարժվող մասնիկի արագացումը։

Այն ուժը, որով էլեկտրական դաշտն ազդում է լիցքավորված մարմնի վրա, անվանում են էլեկտրական ուժ։ Այդ ուժի ազդեցության տակ էլեկտրական դաշտում հայտնված լիցքավորված մասնիկը ձեռք է բերում արագացում։

20.Ո՞ր դեպքում է էլեկտրական դաշտը մեծացնում մասնիկի արագությունը և ո՞ր դեպքում փոքրացնում այն։

Եթե մասնիկի լիցքը դրական է, ապա ուժագծերի ուղղությամբ շարժվելիս նրա արագությունը կաճի, հակառակ ուղղությամբ շարժվելիս՝ կնվազի: Իսկ եթե մասնիկի լիցքը բացասական է, ապա նրա արագությունը կաճի ուժագծերին հակառակ շարժման դեպքում:

21.Չեզոք թղթի կտորներն ինչու՞ են ձգվում էլեկտրականացած մարմնի կողմից։

Իրար շփելիս երկու մարմինն էլ էլեկտրականանում են։ Մի մարմինը ձեռք է բերում դրական լիցք, իսկ մյուսը` բացասական: Այսինքն նրանք տարբեր լիցքեր են ձեռք բերում, և ինչպես գիտենք տարանուն լիցքերը միմյանց ձգում են։

Ի՞նչ է հողակցումը, ի՞նչ հատկության վրա է հիմնված։

Հողակցումը, լիցքի հաղորդումն է երկրագնդին, այն հիմնված է հետևյալ հատկության վրա, որ ինչքան մեծ է այն մարմինը որին լիցք են տալիս, այնքան լիցքի մեծ բաժին է անցնում նրան։ Եվ իր վրա գտնվող մարմինների համեմատությամբ երկրագունդը հսկա է, հետևաբար, նրա հետ հպման դեպքում լիցքավորված մարմինն իր լիցքը գրեթե ամբողջությամբ տալիս է երկրագնդին:

22.Բերե°ք հաղորդիչների օրինակներ։

Բոլոր մետաղները(արծաթ, պղինձ, ալյումին), հողը, աղերի, թթուների և հիմքերի ջրային լուծույթներն էլեկտրականության հաղորդիչներ են։ Մարդու մարմինը նույնպես հաղորդիչ է։

23.Ո՞ր նյութերն են կոչվում դիէլեկտրիկներ (մեկուսիչներ), բերե°ք օրինակներ:

Անհաղորդիչները կամ մեկուսիչներն այն մարմիններն են, որոնցով էլեկտրական լիցք չի հաղորդվում։ Մեկուսիչներ են ՝ էբոնիտը, սաթը, հախճապակին, ռետինը, տարբեր պլաստմասսաներ, մետաքսը, կապրոնը, յուղը, օդը(գազերը)։

Տանը՝ Գրել էջ 192-193 -ի 10-22 խնդիրները։

Այս երևույթը բացատրվում է այնպես, որ պլաստմասսայե քանոնը և բամբակի կտորը լիցքավորված են նույնանուն լիցքերով, դրա համար էլ նրանք իրար վանում են, և բամբակի կտորը լողում է օդում ՝ քանոնի վերևում։

23-12=11, Միջուկում կա 11 պրոտոն և 11 էլէկտրոն։

Հելիում։

Երկրորդ զույգն է ճիշտ, քանի որ այդ տարբերակում բացասական լիցքավորված էլեկտրոնները ա գնդիկից կանցնեն բ գնդիկին։ Միայն բացասական լիցքավորված էլեկտրոնները կարող են մի գնդկից անցնել մյուս գնդիկին։

Այո, կլիցքավորվի։

Ոչ, քանի որ էբոնիտը անհաղորդիչ է, իսկ երկաթը հաղորդիչ է։

Այո, նրանք միմյանց կվանեն։

Այո, գնդիկը լիցքավորված է բացասական լիցքով։

Ձողը պատրաստված է պողպատից, ալյումինից կամ պղնձից։

Ոչ, նրանք նույն ուժերով չեն միմյանց լիցքավորում։

Պետք է վերցնել մարմինը և այն հպել էլեկտրացույցին։ Եթե էլեկտրացույցը լիցքավորվի, ապա մարմինը հաղորդիչ է, եթե չլիցքավորվի, ապա ոչ։

Եթե մետաղե փորձենք էլեկտրականացնել միայն ձեռքերով, այն չի էլեկտրականանա։ Կարծում եմ պետք է այն շփել բրդով։