Posted in Էկոլոգիա

Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գիրքը

«Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գիրքը» փաստաթուղթ է, որը թվարկում և նկարագրում է Հայաստանի բնիկ տեսակները, որոնք համարվում են հազվագյուտ, անհետացող կամ անհետացման վտանգված տեսակներ: Այն նպատակ ունի բարձրացնել այս տեսակների պահպանության կարգավիճակի մասին իրազեկվածությունը և նպաստել նրանց պաշտպանությանը: Ահա Հայաստանի Կարմիր գրքում գրանցված բույսերի, կենդանիների և թռչունների օրինակներ.

Continue reading “Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գիրքը”
Posted in Էկոլոգիա

Ինչպե՞ս բարելավվել հանք արդյունաբերությունը Հայաստանում

Հայաստանում հանքարդյունաբերության բարելավումը կարող է ներառել մի քանի ռազմավարություն:

Շրջակա միջավայրի կայունություն. շրջակա միջավայրի վրա ազդեցությունը նվազագույնի հասցնելու համար խիստ կանոնակարգերի և տեխնոլոգիաների կիրառում, ինչպիսիք են թափոնների ավելի լավ կառավարումը, ականապատ տարածքների վերականգնումը և ավելի մաքուր արդյունահանման մեթոդների օգտագործումը:

Continue reading “Ինչպե՞ս բարելավվել հանք արդյունաբերությունը Հայաստանում”
Posted in Էկոլոգիա

Նյութերի շրջանառությունը։ ածխածնի և ազոտի շրջանառությունը

Ազոտի շրջանառությունը կարևոր կենսաերկրաքիմիական ցիկլ է, որը նկարագրում է ազոտի փոխակերպումները էկոհամակարգերում: Ազոտը կենդանի օրգանիզմների համար կարևոր տարր է, քանի որ այն ամինաթթուների, սպիտակուցների և նուկլեինաթթուների հիմնական բաղադրիչն է։ Ազոտի ցիկլը ներառում է մի քանի գործընթացներ, որոնցից յուրաքանչյուրը նպաստում է տարբեր միկրոօրգանիզմների և շրջակա միջավայրի պայմանների: Ազոտի ցիկլի հիմնական փուլերը ներառում են.

Ազոտի ֆիքսացիա.

Կենսաբանական ազոտի ֆիքսացիա. Որոշ բակտերիաներ, որոնք հայտնի են որպես ազոտը ֆիքսող բակտերիաներ, կարող են մթնոլորտային ազոտը (N2) վերածել ամոնիակի (NH3) կամ նիտրատի (NO3-), որը բույսերը կարող են օգտագործել: Ազոտը ամրագրող բակտերիաների օրինակներ են՝ Rhizobium (կապված հատիկաընդեղենի արմատների հետ կապված) և Azotobacter (հողում ազատ ապրող) սեռին պատկանող բակտերիաները։

Continue reading “Նյութերի շրջանառությունը։ ածխածնի և ազոտի շրջանառությունը”
Posted in Էկոլոգիա

Մարդու առողջությունը

Առողջությունը մարդու հիվանդությունների և ֆիզիկական արատների բացակայությունն է, ֆիզիկական և հոգեկան բարեկեցության ամբողջությունը:

Մարդու առողջությունը փխրուն է և կարող է խաթարվել, հետևաբար առողջությունը անհրաժեշտ է խնամել և ամրապնդել: Առողջությունն ամրապնդվում է որոշակի գործոններով:

Continue reading “Մարդու առողջությունը”
Posted in Էկոլոգիա

Միջավայրի կենսաբանական աղտոտումը

 Բնական միջավայրի ու մարդու առողջության վրա բացասաբար են ազդում նաև կենսաբանական աղտոտիչները, որոնք մարդու մոտ առաջ են բերում զանազան հիվանդություններ: Դրանք հիվանդաբեր մանրէներն են, վիրուսները, նախակենդանիները, բակտերիաները և այլ օրգանիզմներ, որոնք կարող են գտնվել մթնոլորտում, ջրում, հողում, այլ կենդանիների ու մարդկանց օրգանիզմներում:

Continue reading “Միջավայրի կենսաբանական աղտոտումը”
Posted in Էկոլոգիա

Միջավայրի քիմիական աղտոտումը

 Նյութերը և գործոնները, որոնք բացասաբար են ազդում մարդկանց վրա և առաջ են բերում զանազան հիվանդություններ, սովորաբար միավորվում են մի քանի խմբերում: Դրանցից կարևորագույններն են քաղծկեղածինները, մուտածինները, արատածինները

Continue reading “Միջավայրի քիմիական աղտոտումը”
Posted in Էկոլոգիա

Մարդու առողջության էկոլոգիական ասպեկտները

Օդի, ջրի, հողի ու սննդամթերքի աղտոտումը, էլեկտրամագնիսկան ճառագայթների, աղմուկի ազդեցությունը, բնության մեջ տեղի ունեցով փոփոխությունները բացասաբար են ազդում մարդու առողջության վրա:

Continue reading “Մարդու առողջության էկոլոգիական ասպեկտները”
Posted in Էկոլոգիա, Uncategorized

Հայաստանի Հանրապետություն- Ինքնաստուգում

1․ Ընտրել «հանքաքար — հանքավայր» զույգերից ճիշտը.
1) ոսկի — Աբովյան
2) պղնձահրաքար — Կապան
3) երկաթ — Ալավերդի
4) նեֆելինային սիենիտ — Եղեգնաձոր

2․ Ընտրել «հանքաքար — հանքավայր» համապատասխանությունների ճիշտ
շարքը.

1․պղնձահրաքար ա. Սվարանց

2․ պղնձամոլիբդեն բ. Սոթք

3․ոսկի գ. Կապան

4․ երկաթաքար դ. Ագարակ
1) 1–գ, 2–ա, 3–դ, 4–բ
2) 1–գ, 2–դ, 3–բ, 4–ա
3) 1–բ, 2–դ, 3–ա, 4–գ

3․Ընտրել «մարզ – էլեկտրակայան» համապատասխանությունների ճիշտ
շարքը.

  1. Կոտայք ա. Հայկական աէկ
  2. Արմավիր բ. Շամբի
  3. Լոռի գ. Գյումուշի
  4. Սյունիք դ. Ձորագետի
    1) 1–բ, 2–դ, 3–ա, 4–գ
    2) 1–դ, 2–ա, 3–բ, 4–գ
    3) 1–ա, 2–բ, 3–գ, 4–դ
    4) 1–գ, 2–ա, 3–դ, 4–բ

4․ Ընտրել ջրամբարների ճիշտ շարքը՝ ըստ նրանց տարողությունների նվազման.
1) Ախուրյանի, Սպանդարյանի, Ազատի
2) Ախուրյանի, Ազատի, Սպանդարյանի
3) Ազատի, Ախուրյանի, Սպանդարյանի
4) Սպանդարյանի, Ազատի, Ախուրյանի

5․ Հայաստանում մետաղական ալյումինի արտադրությանն առավելապես
նպաստել է.

1) նեֆելինային սիենիտների հարուստ պաշարների առկայությունը
2) Սևան–Հրազդան ջրէկների կասկադի կառուցումը
3) տնտեսության տարբեր ճյուղերի կողմից ալյումինի պահանջարկի մեծացումը
4) գունավոր մետաղաձուլության տարբեր ճյուղերի զարգացումը

6․ Ո՞ր պնդումն է սխալ.
1) Գեղարքունիքի, Լոռու, Շիրակի և Արագածոտնի մարզերի միջին բարձրությամբ սարահարթերն աչքի են ընկնում կարտոֆիլի մշակությամբ:
2) Արարատյան դաշտը մասնագիտացել է վաղահաս կարտոֆիլի մշակության մեջ

3) Լեռնային1500–2000 մ բարձրության գոտին մասնագիտանում է ջերմասեր մշակաբույսերի աճեցման մեջ:

4) Արարատյան դաշտը բոստանային մշակաբույսերի ձմերուկի, սեխի տարածման հիմնական շրջանն է:

7. Ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) Դաշտավարության վերին սահմանը 2500 մ բարձրություններն են:
2) Խաղողագործության վերին սահմանը 1000 մ բարձրություններն են:
3) Պտղաբուծության վերին սահմանը 1500 մ բարձրություններն են:
4) Կարտոֆիլ աճեցվում է բոլոր բնական գոտիների ցանքատարածությունները։

8․ ՀՀ գյուղատնտեսության արտահանման նշանակություն ունեցող ենթաճյուղ է.
1) պտղաբուծությունը
3) կարտոֆիլի մշակությունը
2) կերաբույսերի մշակությունը 4) խոզաբուծությունը

9․ Ո՞ր պնդումն է սխալ.
1) ՀՀ խաղողագործական շրջաններ են Արփայի հովիտը և Զանգեզուրի հարավը (Մեղրի):
2) Սևան–Հրազդան ոռոգչաէներգետիկ համակարգի միջոցով սնվում են Արարատյան դաշտի մի շարք մայր ջրանցքներ:
3) ՀՀ–ում ձկնաբուծությունը զարգանում է նաև Արարատյան դաշտի աղակալած
հողերում ստեղծված արհեստական լճակներում:
4) ՀՀ ամբողջ տարածքում անասնապահությունը զարգացել է բացառապես
բնական արոտային թարմ խոտի բազայի վրա:

10․ Ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) ՀՀ գինու–կոնյակի արտադրությունը տեղաբաշխված է խաղողագործական
շրջաններում:

2) ՀՀ մրգի և բանջարեղենի պահածոների արտադրությունը ձևավորվել է 19–րդ
դարում:
3) ՀՀ–ում պանրի արտադրությունը տեղաբաշխված է գլխավորապես Արարատյան դաշտում:
4) Սպիտակի շաքարի գործարանը ապահովում է ՀՀ ներքին պահանջարկի
50 %–ը:

11․ Որոտանի համակարգի կասկադի ջրաէլեկտրակայանները ո՞ր շարքում են
դասավորված ակունքից գետաբերան ճիշտ հաջորդականությամբ.
1) Շաքիի, Տաթևի, Շամբի 3) Տաթևի, Շամբի, Շաքիի
2) Շամբի, Տաթևի, Շաքիի 4) Շաքիի, Շամբի, Տաթևի

12․ ՀՀ գյուղատնտեսության վերաբերյալ ո՞ր պնդումն է ճիշտ.
1) ՀՀ գյուղատնտեսության առաջատար ճյուղն անասնապահությունն է:
2) Հացահատիկի ցանքատարածություններում գերակշռում է աշնանացան ցորենը:
3) Խաղողի մշակության գլխավոր շրջաններից է Լոռու սարահարթը:
4) Խաղողի մշակության վերին սահմանը 2100–2200 մ բացարձակ բարձրություններն են:

13․ Ո՞ր պնդումն է սխալ.
1) Չորացման շնորհիվ ՀՀ լեռնամարգագետնային հողերը դարձել են մշակովի:

2) ՀՀ–ում ոչխարաբուծությունը մասնագիտանում է մսակաթնաբրդատու ուղղությամբ:
3) ՀՀ–ում հացահատիկ մշակում են 500–2200 մ բարձրություններում:
4) ՀՀ բուսաբուծության մասնագիտացման կարևոր ուղղություններից է այգեգործությունը:

14․ Լրացնել․

Ներկայացնել ՀՀ-ն բուսաբուծության և անասնապահության զարգացման հեռանկարները։ —————————————

15․ Լրացնել

Ինչպիսի միոոցառումների համակարգ է անհրաժեշտ իրականացնել գյուղատնտեսական հողերի բարելավման համար: հողաբարելվում, մելորացիա, սարքավորումների առկյություն, ջրի առկայություն

Posted in Էկոլոգիա, Uncategorized

Հայաստանի Հանրապետության բուսաբուծությունը

  1. Որո՞նք են տվյալ ուղղության զարգացման նախադրյալները և խոչընդոտները։
    Բուսաբուծության զարգացման նախադրայներն են՝բարենպաստ կլիմա, տեխնիակակն հարմարումներ, մասնագետներ, բարենպաստ հողատարածք, ջրի աղբյուր։
  2. Զարգացման ի՞նչ պատմություն է անցել տնտեսության տվյալ ճյուղը։
  3. Ի՞նչ դեր ունի տվյալ ճյուղը ՀՀ-ի համար։
    Բուսաբուծությունը ՀՀ գյուղատնտեսության առաջատար ճյուղն է: Այժմ տալիս է տնտեսության այս ճյուղի համախառն արտադրանքի մոտ 60%-ը:
    Բուսաբուծության հիﬓական արտադրական ﬕջոցը մշակովի հողերն են, որոնք
    հայտնի են ակտիվ օգտագործվող գյուղատնտեսական հանդակներ անունով:
  4. Ինչպե՞ս եք պատկերացնում տվյալ ճյուղի զարգացման հեռանկարը: