ա/ Խաղաղությունը և հակամարտությունը մարդկային հասարակության անբաժանելի կողմերն են, որոնք արտացոլում են ուժի, ռեսուրսների և գաղափարախոսության դինամիկան: Թեև խաղաղությունը ներկայացնում է կայունություն, համագործակցություն և ներդաշնակություն, հակամարտությունն առաջանում է մրցակցության, անհամաձայնության և երբեմն բռնության հետևանքով: Ե՛վ խաղաղությունը, և՛ հակամարտությունը ձևավորում են պատմության ընթացքը և քաղաքակրթությունների հետագիծը:
բ/ Պատերազմի և քաղաքակրթության զարգացման աստիճանի հարաբերությունը բարդ է. Թեև պատերազմը պատմության ընթացքում կրկնվող երևույթ է, դրա ազդեցությունը քաղաքակրթության վրա տարբեր է: Ոմանք պնդում են, որ պատերազմը խթանում է տեխնոլոգիական առաջընթացը և հասարակական կազմակերպությունը՝ առաջ մղելով քաղաքակրթությունները: Այնուամենայնիվ, չափից դուրս պատերազմը կարող է հանգեցնել նաև ավերածությունների, խոչընդոտելով առաջընթացին և ապակայունացնելով հասարակությունները: Ի վերջո, քաղաքակրթության զարգացման աստիճանն ազդում է պատերազմների բնույթի և հաճախականության, ինչպես նաև դրանց հետևանքների վրա։
Սեդա Ենգիբարյանի բլոգ 