Are you good with money? Read the text to find out about British teenagers and their cash! What do you do with money? Do you spend it or save it? Do you keep money in a piggy bank or do you have a bank account? Do you get pocket money from your parents or do you work to earn money?
Pocket money
Most teenagers in Britain receive pocket money from their parents. A report by the Bank of Scotland interviewed over 1,000 young people in Britain and found that 77 per cent get pocket money. They might have to do chores to get their pocket money, helping at home with tasks like cleaning, cooking, washing up, taking out the rubbish and ironing.
Different families give different amounts and the average for eight- to fifteen-year-olds in the UK is about £6 a week. Children in Scotland receive more than the national average and Londoners get the most.
Teenagers, logically, get more money than younger children. Some fifteen- to nineteen-year-olds receive more than £100 a month. The report found that many children save at least a quarter of their weekly pocket money and that more boys than girls save their money.
‘I get £80 a month. I have to buy my own clothes with that too.’
Chris, 17, from London
‘I get £5 a week. I get it on Saturday after I clean my bedroom.’
Charlie, 13, from Edinburgh
Part-time work
A part-time job is an option for teenagers who don’t have pocket money or who want to earn extra money. About 15 per cent of teenagers have a job. Only children over 13 can work but there are some exceptions, for example, for actors. Popular part-time jobs for teens include babysitting, delivering newspapers to houses, shop work and restaurant or café work. There are strict government laws about children working. They can work a maximum of two hours a day on a school day but not during school hours. At weekends and during school holidays, they can work longer
hours. As for wages, the national minimum wage for under-18s is around £4 per hour and it increases every year. The minimum wage is higher if you are older.
‘I babysit for my neighbours. Looking after young children in their home when their parents have gone out for the evening is a popular job for teenagers. You get paid for watching children and television all at the same time!’
Sam, 16, from Chesterfield
‘I work in a greengrocer’s shop on Saturday mornings. I get £5 an hour. Not much but it means I can
buy new clothes or whatever I want.’
Amber 15, from Aberdeen
Read UK: Money – text
Banks
In Britain, some children and teenagers have a bank account. There is no legal age limit at which you can open a bank account but a bank manager can decide whether to allow a child or young person to open an account. Parents can put pocket money directly into their child’s bank account. Some banks have a prepaid bank card designed for young people. Parents can add pocket money to the card then children can use it to pay for things, without carrying money.
‘It’s good for kids to have a bank account so that they can learn about how to save money and how to be responsible for their own money. I’ve had a bank account for ages.’
Jana, 16, from Canterbury
‘I don’t need a bank account – I keep my money in my piggy bank at home. I’m saving up for some new football boots. My dad says that it’s not the safest place to keep money but at least the bank isn’t making a profit from my money!’
Ruth, 13, from Warwick
So, many teenagers are getting experience of working part-time, dealing with banks and deciding whether to save or spend their money. These are all steps towards becoming a financially independent adult and earning and looking after your own money.
Month: February 2022
Հալոգեններ
Հալոգենները գտնվում են գլխավոր 7-րդ խմբի գլխավոր ենթախմբում
ֆտոր քլոր մանգան բրոմ տեխնեցիում յոդ ռենիում աստատ
առաջադրանք 1 որոշել ատոմների հալոգենների ատմոմների բաղադրությունը
F9(9p)9e
Հալոգենները գտնվում են գլխավոր 7-րդ խմբի գլխավոր ենթախմբում
ֆտոր քլոր մանգան բրոմ տեխնեցիում յոդ ռենիում աստատ
առաջադրանք 1 որոշել ատոմների հալոգենների ատմոմների բաղադրությունը
F9(9p)9e
N=A-Z
N=A-Z
A=Ar
Կլորացնում ենք թիվը ու հնում ենք
N=19-9=10
N=35-17=18 նոյտրոն քլոր
N=37-17=20 քլոր
N=80-35=45 բրոմ
N=127-53=92 նետրոն յոդ
N=210-85-125 նեյտրոն Աստատ
Հալոգենների ատոմների էլեկտրոնային թաղաթի կառուցվածքը։
F9 )2e )7e
Հարցարան 1
1
աշխատում էր-անցյալ ժամանակ
փակ էր-անցյալ ժամանակ
2
Իմ վերաբերմունքը աղջկա երկտողի մասին
3
ես կփոխեի այն, որ երկտողում աղջիկը կգրեր <<հայրս համաձայն է մենքկարող ենք ամուսնանալ>>։
1 դիցանվեր
2 մշուշ
3 Այո
4 Իմ բնակավայրի առավոտը սկսվում է այն ժամանակ երբ արթնանում է Երևանը։Արթնանում է քաղաքը ու բոլորը շտապում են դպրոց, աշխատանքի։
5 ծառազարդ
6 անասուն
7 զառի վեր
8
9
10 աղջամուղջ
11 առաջին
12 առաջին
13
14 միջոցի անուղակի խնդիր
15 1234
16 կարծես սփռված լինեին ձյունի պես ճերմակ
17
18 թաքնվել
19 ծառաստան
20 այո
21 դաշտը ծածկվում է մշուշով
English task
- Frustration – հիասթափություն
- collaborate – համագործակցել
- vague – անմիտ, անորոշ
- satisfactory – բավարար, գոհացուցիչ
- clash – բախում
- perceive – ընբռնել, հասկանալ
- proposal – առաջարկություն
- subordinate – ենթակա /աշխատակից/
- hierarchy – հիերարխիա, ստորակարգություն
Cultural expectations and leadership
Gabriela worked for a multinational company as a successful project manager in Brazil and was transferred to manage a team in Sweden. She was excited about her new role but soon realised that managing her new team would be a challenge.
Despite their friendliness, Gabriela didn’t feel respected as a leader. Her new staff would
question her proposals openly in meetings, and when she gave them instructions on how to carry out a task, they would often go about it in their own way without checking with her. When she announced her decisions on the project, they would continue giving their opinions as if it was still up for discussion. After weeks of frustration, Gabriela emailed her Swedish manager about the issues she was facing with her team. Her manager simply asked her if she felt her team was still performing, and what she thought would help her better collaborate with her team members. Gabriela
found her manager vague and didn’t feel as if he was managing the situation satisfactorily. What Gabriela was experiencing was a cultural clash in expectations. She was used to a more hierarchical framework where the team leader and manager took control and gave specific instructions on how things were to be done. This more directive management style worked well for her and her team in Brazil but did not transfer well to her new team in Sweden, who were more used to a flatter hierarchy where decision making was more democratic. When Gabriela took the issue to her Swedish manager, rather than stepping in with directions about what to do, her manager took on the role of coach and focused on getting her to come up with her own solutions instead. Dutch social psychologist Geert Hofstede uses the concept of ‘power distance’ to describe how power is distributed and how hierarchy is perceived in different cultures. In her previous work environment, Gabriela was used to a high power distance culture where power and authority are respected and everyone has their rightful place. In such a culture, leaders make the big decisions and are not often challenged. Her Swedish team, however, were used to working in a low power distance culture where subordinates often work together with their bosses to find solutions and make decisions. Here, leaders act as coaches or mentors who encourage independent thought and expect to be challenged. When Gabriela became aware of the cultural differences between her and her team, she took the initiative to have an open conversation with them about their feelings about her leadership. Pleased to be asked for their thoughts, Gabriela’s team openly expressed that they were not used to being told what to do. They enjoyed having more room for initiative and creative freedom. When she told her team exactly what she needed them to do, they felt that she didn’t trust them to do their job well. They realised that Gabriela was taking it personally when they tried to challenge or make changes to her decisions, and were able to explain that it was how they’d always worked.
With a better understanding of the underlying reasons behind each other’s behaviour,
Gabriela and her team were able to adapt their way of working. Gabriela was then able to make adjustments to her management style so as to better fit the expectations of her team and more effectively motivate her team to achieve their goals.
Քիմիա օրվա ռեժիմ
Արդնանում եմ-7:00
նախաճաշում եմ -7:30
Գնում եմ դպրոց-8:00
թևթև ճաշում եմ անում-12:35
գնում եմ տուն-15:00
ճաշում եմ-15:30
անում եմ դասերս-17:00
ընթրում եմ-19:00
քնում եմ-22:00
Unit 19
My older brother can ride a motorbike, but I can’t.
He’ll have his dinner early today because he’s going out.
Can you come to my party?
You should see a doctor about your foot.
I couldn’t buy any bread because the baker’s was closed.
You don’t need to do the washing-up, I’ve already done it.
The school ought to listen to pupil’s opinions.
People shouldn’t drop their rubbish in the street.
B.
Amy really loves playing chess and she can play very well.
When she was a baby she couldn’t play chess.
She thinks that when she’s older, she’ll be able to win the national championships!
Amy has been able to ride a bicycle since she was three.
She wants to learn to drive when she grows up, though. When she’s eighteen, she hopes she’ll be able to do her driving test.
She can’t drive a car now though. It’s against the law!
C.
Can I use your dictionary.
May I leave the classroom.
Can I wear your new trainers.
Could I take the day off work.
Can I use your car this weekend.
May we get five extra minutes to finish the test.
D. Brenda should say sorry to you/Brenda ought to say sorry to you
Tom should ask his teacher about it/ Tom ought to ask his teacher about it
You should start having lessons/ You ought to start having lessons.
Tina shouldn’t watch TV late at night/ Tina ought not to watch TV late at night.
Ֆիզիկա ոսպնյակ Դաս 21
Այդ բոլոր սարքերում լուսափնջի կառավարումը իրականացվում է նրանց կառուցվածքի ամենակարևոր մասի՝ ոսպնյակի միջոցով:
Ոսպնյակ է կոչվում թափանցիկ, սովորաբար ապակե մարմինը, որը երկու կողմից սահմանափակված է գնդային մակերևույթներով:
Ինչպես երևում է նկարից, ոսպնյակը սահմանափակված է R1, R2 շառավիղներով և C1, C2 կենտրոններով գնդային մակերևույթներով: Ըստ իրենց ձևի՝ ոսպնյակները լինում են ուռուցիկ և գոգավոր:Ուռուցիկ են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասն ավելի հաստ է, քան եզրերը:Լինում են երկուռուցիկ (ա), հարթուռուցիկ (բ), գոգավոր-ուռուցիկ (գ) ոսպնյակներ:
Գոգավոր են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասն ավերի բարակ է, քան եզրերը:Նրանք նույնպես լինում են 3 տեսակի. երկգոգավոր (ա),հարթ-գոգավոր (բ), գոգավոր-ուռուցիկ (գ):
Ըստ իրենց չափերի՝ ոսպնյակները լինում են բարակ և ոչ բարակ:Բարակ են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասը (հաստությունը) զգալիորեն փոքր է նրանց սահմանափակող գնդային մակերևույթների շառավիղներից՝ d≪R1,R2Այստեղ d-ն ոսպնյակի հաստությունն է, R1,R2-ը՝ գնդոլորտների շառավիղները: Բարակ ոսպնյակների պայմանական նշաններն են՝
Կառուցման խնդիրներում հիմնականում ոսպնյակները ներկայացվում են այս պայմանական նշաններով: Ոսպնյակի բնութագրերն են.
1. Գլխավոր օպտիկական առանցքը
Ոսպնյակը պարփակող գնդային մակերևույթների C1,C2 կենտրոնները միացնող ուղիղը կոչվում է գլխավոր օպտիկական առանցք:Այդ առանցքով ուղղված լուսային ճառագայթները ոսպնյակով անցնելիս չեն բեկվում և իրենց ուղղությունը չեն փոխում:
2. Օպտիկական կենտրոնը
Բարակ ոսպնյակի և գլխավոր օպտիկական առանցքի հատման Օ կետը կոչվում է ոսպնյակի օպտիկական կենտրոն:Ոսպնյակի օպտիկական կենտրոնով անցնող ճառագայթը իր ուղղությունը չի փոխում:
3. Օպտիկական առանցքըՈսպնյակի Օ օպտիկական կենտրոնով անցնող ցանկացած ուղիղ կոչվում է ոսպնյակի օպտիկական առանցք:Ոսպնյակն ունի 1 գլխավոր և բազմաթիվ երկրորդային օպտիկական առանցքներ: Եթե ուռուցիկ ոսպնյակի նյութի բեկման ցուցիչն ավելի մեծ է միջավայրի բեկման ցուցիչից, օրինակ եթե միջավայրն օդն է, իսկ ոսպնյակը ապակի, ապա ուռուցիկ ոսպնյակը հավաքող է:Ոսպնյակը հավաքող է, եթե նրա վրա ընկնող ճառագայթների փունջը ոսպնյակով անցնելուց հետո հավաքվում է մեկ կետում:
Նույն պայմանի դեպքում գոգավոր ոսպնյակը ցրող է:Ոսպնյակը ցրող է, եթե նրա վրա ընկնող ճառագայթների փունջը ոսպնյակով անցնելուց հետո ցրվում է բոլոր ուղղություններով:
4. Գլխավոր կիզակետը Ոսպնյակի կարևոր բնութագրերից է նրա կիզակետը:Fկետը, որում, ոսպնյակում բեկվելուց հետո, հավաքվում են գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ճառագայթները, եթե ոսպնյակը հավաքող է, կամ ճառագայթների մտովի շարունակությունները, եթե ոսպնյակը ցրող է, կոչվում է ոսպնյակի գլխավոր կիզակետ:
Ցանկացած ոսպնյակ ունի երկու գլխավոր կիզակետ. ամեն կողմից մեկական, ոսպնյակի գլխավոր օպտիկական առանցքի վրա: ՈւշադրությունՀավաքող ոսպնյակի կիզակետերը իրական են, իսկ ցրողներինը՝ կեղծ:
5. Կիզակետային հեռավորությունՈսպնյակի օպտիկական կենտրոնից` Oմինչև գլխավոր կիզակետ` F ընկած հեռավորությունը կոչվում է ոսպնյակի կիզակետային հեռավորություն:Կիզակետային հեռավորությունը նշանակվում է OF կամ F, և չափվում է մետրով:
6. Կիզակետային հարթություն
Ոսպնյակի գլխավոր կիզակետով անցնող, գլխավոր օպտիկական առանցքին ուղղահայաց հարթությունը կոչվում է կիզակետային հարթություն, իսկ ուղղահայաց ուղիղը՝ կիզակետային ուղիղ:Եթե ոսպնյակը հավաքող է, ապա ճառագայթների կամայական զուգահեռ փունջ ոսպնյակով անցնելուց հետո հավաքվում է այդ ճառագայթներին զուգահեռ օպտիկական առանցքի և կիզակետային ուղղի հատման կետում: Եթե ոսպնյակը ցրող է, ապա նրանում բեկվելուց հետո, ճառագայթներին զուգահեռ օպտիկական առանցքի և կիզակետային ուղղի հատման կետում կհավաքվեն այդ ճառագայթների շարունակությունները:
7. Օպտիկական ուժ
Կիզակետային հեռավորության հակադարձ մեծությունը կոչվում է ոսպնյակի օպտիկական ուժ և նշանակվում է Dտառով: D=1/F Ինչքան փոքր է ոսպնյակի կիզակետային հեռավորությունը, այնքան ավելի մեծ է նրա օպտիկական ուժը, այսինքն ՝ այնքան ավելի ուժեղ է այն բեկում ճառագայթները:Հավաքող ոսպնյակի օպտիկական ուժը դրական է՝ D≻0, իսկ ցրող ոսպնյակի օպտիկական ուժը բացասական է՝D≺0:Օպտիկական ուժի չափման միավորը 1 դիօպտրիան է: 1դպտր=1մ−1
1 դպտր-ն1մ կիզակետային հեռավորությամբ ոսպնյակի օպտիկական ուժն է:Օպտիկական բազմաթիվ սարքեր կազմված են մի քանի ոսպնյակից:Իրար հպված մի քանի ոսպնյակներով համակարգի օպտիկական ուժը հավասար է այդ համակարգի ոսպնյակների օպտիկական ուժերի գումարին:
D=D1+D2, որտեղ D-ն համակարգի օպտիկական ուժն է, իսկ D1-ը և D2-ը առանձին ոսպնյակների օպտիկական ուժերն են:
8. Խոշորացում Ոսպնյակի միջոցով ստացվող առարկայի պատկերը կարող է առարկայից ավելի մեծ կամ փոքր չափեր ունենալ:
Ոսպնյակի խոշորացումը ցույց է տալիս, թե առարկայի պատկերի գծային չափերը առարկայի չափերի որ մասն են կազմում:Խոշորացումը նշանակում են Гտառով:Առարկայի պատկերի և առարկայի գծային չափերի հարաբերությունը կոչվում է ոսպնյակի խոշորացում:
Γ=H/h, որտեղ H-ը առարկայի պատկերի բարձրությունն է, իսկ h-ը՝ առարկայինը:
Տնային առաջադրանք՝ Էջ 109 (1-8 հարցերին)
- Ի՞նչ է ոսպնյակը։ Ոսպնյակների ի՞նչ տեսակներ գիտեք։
Ոսպնյակները լինում են թափացիկ և հիմնականում ապակե։ Ոսպնյակները երկու կողմից գնդային մակերևույթներով են սահմանափակված։ Ոսպնյակները լինում են երկու տեսակի՝ գոգավոր և ուռուցիկ։
- Ո՞ր ուղիղն են անվանում ոսպնյակնի գլխավոր օպտիկական առանցք։
Ոսպնյակը պարփակող գնդային մակերևույթների կենտրոնները միացնող ուղիղը կոչվում է գլխավոր օպտիկական առանցք:
- Ո՞ր ոսպնյակներն են կոչվում ուռուցիկ, և ո՞ր ոսպնյակները՝ գոգավոր։
Ուռուցիկ են կոչվում այն ոսպնյակները, որոնց մեջտեղի մասը ավելի հաստ է, քան ծայրերինը։ Գոգավորը ուռուցիկ ոսպնյակի հակառակն է։
- Ի՞նչ է բարակ ոսպնյակը։ Ո՞ր կետն են անվանում բարակ ոսպնյակի օպտիկական կենտրոն, և ի՞նչ հատկությամբ է այն օժտված։
Այն ոսպնյակը, որի մեջտեղի մասի հաստությունը ավելի փոքր է, քան իրեն սահմանափակող գնդային մակերևույթների շառավիղները, կոչվում է բարակ ոսպնյակ։ Բարակ ոսպնյակի և գլխավոր օպտիկական առանցքի հատման կետը կոչվում է ոսպնյակի օպտիկական կենտրոն։ Օպտիկական կենտրոնը օժտված է ուղղությունը չփոխելու հատկությամբ։
- Ինչո՞վ են իրարից տարբերվում հավաքող և ցրող ոսպնյակները։
Հավաքող ոսպնյակները ոսպնյակի միջով անցած ճառագայթները հավաքում են մի կետում, իսկ ցրող ոսպնյակները տարբեր ուղղություններով են ցրում։
- Ո՞ր կետն է կոչվում հավաքող ոսպնյակի կիզակետ։ Իսկ ցրող ոսպնյակի կեղծ կիզակե՞տ։
Հավաքող ոսպնյակների գլխավոր կիզակետ է կոչվում այն կետը, որտեղ հատվել են ճառագայթները ոսպնյակի միջով անցնելուց հետո։ Ցրող ոսպնյակների գլխավոր կիզեկտը կարող ենք գտնել ճառագայթները մտովի շարունակելով։
- Ի՞նչ է ոսպնյակի կիզակետային հեռավորությունը։ Ինչո՞վ են տարբերվում հաղաքող և ցրող ոսպնյակների կիզակետային հեռավորությունները։
Կիզակետային հեռավորություն է կոչվում այն հեռավորությունը, որը ընկած է օպտիկական կենտրոնի և գլխավոր կիզակետի միջև։ Ցրող և հավաքող ոսպնյակների կիզակետային հեռավորությունները տարբերվում են նրանով, որ հավաքող ոսպնյակի գլխավոր կիզակետը գտնվում ոսպնյակի դիմացը, իսկ ցրողինը՝ հետևում։
- Ո՞ր մեծությունն է կոչվում ոսպնյակի օպտիկական ուժ։ Ի՞նչ միավորով է այն արտահայտվում, և ինչպե՞ս է սահմանվում այդ միավորը։
Օպտիկական ուժ է կոչվում այն մեծությունը, որը որոշում է ոսպնյակի բեկվելու ունակությունը և ուժը։ Այն նշանակում են D տառով, որը անվանում են դիոպտիրիա։
1.Որոշեք ցրող ոսպնյակի օպտիկական ուժը, եթե նրա կեղծ կիզակետը գտնվում է ոսպնյակից 200 սմ հեռավորության վրա:
D=1/F=1/200
2. Ոսպնյակի օպտիկական ուժը 2 դպտր է: Ինչպիսի՞ ոսպնյակ է այն՝ հավաքող, թե՞ ցրող: Որքա՞ն է նրա կիզակետային հեռավորությունը:
Այդ ոսպնյակը հավաքող է, որի կիզակետային հեռավորությունը 0.5 է։
3.Ինչպիսի՞ն է ապակե երկգոգավոր ոսպնյակը:
ցրող
իրական
կեղծ
հավաքող
4.Ինչպե՞ս է կոչվում այն կետը, որում ոսպնյակում բեկվելուց հետո հավաքվում են հավաքող ոսպնյակի գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ճառագայթները:
Այս կետը կոչվում է գլխավոր կիզակետ։
5. Առարկայի բարձրությունը 70 սմ է, իսկ նրա պատկերի բարձրությունը 52 սմ:
Որքա՞ն է ոսպնյակի գծային խոշորացումը:
Γ=H/h=52/70=26/35
Урок 12
Найдите в тексте наречия и подчеркните.
1. Лужи сплошь засыпаны листьями. 2. Солдат упал, поднялся и побежал прочь. 3. Для дорогого гостя и ворота настежь. 4. Кони неслись вскачь, не разбирая дороги.
2.Замените данные фразеологизмы наречиями.
Положа руку на сердце – искренне
У чёрта на куличках – далеко
Рукой подать – близко
Как в аптеке – правильно, точно
Как баран на новые ворота – удивленно
На широкую ногу – богатый
Чёрным по белому – понатно, яснo
Битый час – долго
Бок о бок – рядом
Вверх дном – хаотично
Веки вечные – навсегда
На вес золота – дорого
Душа в душу – дружно
Не покладая рук – усердно
3.Восстановите текст. (Вместо пропусков употребите подходящие по значению наречия).
Был полдень, неторопливо палило солнце. На горизонте появилась чёрная туча, которая медленно двигалась с запада на восток. Глухо подул ветер. Молодая берёзка тревожно затрепетала. Порывистый ветер усиливался. Вдали сверкнула молния, внезапно раздался первый удар грома. Спеша укрыться, испуганно заметались птицы.
Слова для вставки: невыносимо, беспощадно, медленно, неторопливо, внезапно, прерывисто, беспомощно, испуганно, глухо, беспорядочно, тревожно.
Դաս 20
Տարբեր օպտիկական սարքերում կիրառվող ոսպնյակները թույլ են տալիս ոչ միայն հավաքել կամ ցրել լուսային ճառագայթները, այլև ստանալ առարկաների զանազան՝ մեծացած կամ փոքրացած, ուղիղ կամ շրջված, իրական կամ կեղծ պատկերները:
Ստացված պատկերի բնույթը կախված է ոսպնյակի տեսակից, ինչպես նաև առարկայի և ոսպնյակի փոխդասավորությունից:
Եթե լուսատու կամ լուսավորվաշ առարկայի որևէ S կետից արձակվող 2 կամ ավելի ճառագայթներ ոսպնյակով անցնելուց հետո հատվում են որոշակի S¹ կետում,ապա այդ պատկերն անվանում են S կետի իրական պատկեր:Եթե S կետից ելնող տարամետ ճառագայթները ոսպնյակում բեկվելուց հետո դարձյալ տարանիտում են ,բայց շարունակությունները հատվում են որոշակի S¹ կետում ,ապա S¹-ը կոչվում է S կեստի կեղծ պատկերը:
Առարկայի պատկերը ստանալու համար կարիք չկա ստանալ նրա բոլոր կետերի պատկերները. բավական է կառուցել առարկայի ծայրակետերի պատկերը: Առարկայի պատկերը ընկած կլինի նրանց միջև: Իսկ ծայրակետի պատկերը ստանալու համար կարելի է ընտրել այդ կետից դուրս եկող անհամար ճառագայթներից այն երկուսը, որոնց ընթացքը ոսպնյակում նախօրոք հայտնի է:
Այդպիսի «հարմար» ճառագայթներն են.
ա) ոսպնյակի օպտիկական կենտրոնով անցնող ճառագայթը.
Ոսպնյակով անցնելիս այս ճառագայթը չի փոխում իր ուղղությունը:
բ) ոսպնյակի գլխավոր օպտիկական առանցքին զուգահեռ ճառագայթը.
Ոսպնյակով անցնելիս, եթե ոսպնյակը հավքող է՝ ապա ճառագայթը, իսկ եթե ցրող է՝ ճառագայթի շարունակությունը, անցնում է ոսպնյակի գլխավոր կիզակետով:
Օգտվելով այս «հարմար» ճառագայթներից, օրինակ, կարող ենք կառուցել AB մատիտի պատկերը, եթե ստանանք նրա A և B ծայրակետերի պատկերները՝ A1-ը և B1 -ը: A1B1 հատվածը կլինի AB մատիտի պատկերը
Նշանակենք առարկայի հեռավորությունը բարակ ոսպնյակից՝ d-ով, նրա պատկերի հեռավորությունը ոսպնյակից՝f-ով, իսկ ոսպնյակի կիզակետային հեռավորությունը՝ F-ով և դիտարկենք հետևյալ դեպքերը.
d>>F /առարկան շատ հեռու է ոսպնյակից/
Այսպիսի առարկաներ են օրինակ Արեգակը,աստղերը:Շատ հեռու առարկայից եկող ճառագայթները,որոնք ընկնում են ոսպնյակի վրա ,գրեթե զուգահեռ են :Ուստի այդ առարկնաերը հավաքող ոսպնյակում պատկերում են կիզկետում՝ լուսավոր,փոքր կետի տեսքով:
Առարկան կրկնակի կիզկետից դուրս է d>2F
Առարկան պատկերել դեպի վեր ուղղավծ ուղղաձիգ սլաքի տեսքով:Ենթադրենք այն ոսպնյակի ձախ կողմում է : Կառուցումով համոզվում ենք,որ առարկայի իրական պատկերը ոսպնյակից աջ է ՝ F և 2F կետերի միջև,շրջված է ,փոքրացած
3. d=2F /առարկան տեղադրված է ոսպնյակից՝ նրա կրկնակի կիզակետային հեռավորության վրա/
Կառուցումից երևում է, որ առարկայի պատկերը իրական է, շրջված, նույն չափերի՝ H=h և ոսպնյակից նույն հեռավորության վրա՝ d=2F:
4. F<d<2F /առարկան տեղադրված է ոսպնյակի կիզակետի և կրկնակի կիզակետի միջև/
Կառուցումից երևում է, որ սլաքի պատկերը իրական է, շրջված, մեծացած՝ H>h և ոսպնյակի կրկնակի կիզակետային հեռավորությունից մեծ հեռավորության վրա՝ f>2F
5. d=F /առարկան տեղադրված է ոսպնյակի գլխավոր կիզակետում/
Կառուցումից երևում է, որ սլաքի ծայրակետերից դուրս եկող ճառագայթները ոսպնյակում բեկվելուց հետո դառնում են իրար զուգահեռ, հետևաբար չեն հատվում և պատկեր չի ստացվում:
6. 0<d<F /առարկան տեղադրված է ոսպնյակի և նրա կիզակետի միջև/
Կառուցումից երևում է, որ սլաքի պատկերը ստացվում է կեղծ, ուղիղ, մեծացած՝ H>h, ոսպնյակի նույն կողմում, որտեղ առարկան է:
Կատարելով նույնանման կառուցումներ, կստանանք, որ առարկայի պատկերը ցրող ոսպնյակում` անկախ առարկայի դիրքից, կեղծ է, փոքրացած, ուղիղ և ոսպնյակի նույն կողմում, որտեղ առարկան է:
Ոսպնյակից առարկայի պատկերի f հեռավորությունը կարելի է որոշել նաև առանց կառուցման: Դրա համար բավական է իմանալ առարկայի d հեռավորությունը և ոսպնյակի F կիզակետային հեռավորությունը: Այդ 3 մեծությունները իրար հետ կապված են 1/F=1/d+1/f հավասարմամբ, որն անվանում են բարակ ոսպնյակի բանաձև:Այս բանաձևը նւոյնպես հնարավորություն է տալիս որոշել պատկերի կամայական դիրքի հեռավորությունը ոսպնյակից : Մասնավորապես, եթե առարկան կրկնակի կիզկետում է (d=2F) ապա ստանում ենք f=2F:Կառուցման միջոցով պարզեցինք ,որ պատկերի չափն առարկայի չափից կարող է լինել մեծ,նույն չափի կամ փոքր: Պատկերի ՝ առարկայի համեմատությամբ մեծ կամ փոքր չափը բնութագրվում է մի հարաբերական մեծությամբ,որը կոչվում է ոսպնյակի խոշորացում և հավասար է պատկերի և առարկայի համապատասխան գծային չափերի հարաբերությանը:
Եթե ոսպնյակի խոշորացումը նշանակենք Г գամմա տառով,իսկ առարկայի և պատկերի գծային չափը h-ով և h¹-ով,
ապա ըստ սահմանման Г=h¹/h
Համաձայն հաշվարկների Г=f/d
Եթե առարկայի պատկերն իրական է համարում ենք, որ Г>0,իսկ կեղծ պատկերի դեպքում Г<0:
Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերությունը
1. Հայաստանում արդյունաբերությունը ե՞րբ է սկսել ձևավորվել որպես առանձին ճյուղ և ինչպիսի՞ զարգացում է ունեցել խորհրդային տարիներին:
Հայաստանում արդյունաբերությունը սկսվեց ձևավորվել որպես առանձին ճյուղ Խորհրդային Հայաստանի տարիներին։Մինչև 1988թ․Սպիտակի երկարշարժն առնվազն 600 անգամ ավելի արտադրանք էր թողարկում քան 1920-ական թթ․ վարջին։
2. Թվարկե՛ք և գնահատե՛ք այն գործոնները, որոնց ազդեցությամբ արդյունաբերությունը դարձավ Հայաստանի տնտեսության առաջատար ճյուղ:
Երևանի, Գյումրու,Վանաձորի,Հրազդանի,Ալավերդու, Կապան-Քաջարանի
3. Որո՞նք են արդյունաբերությունը բնութագրող հիﬓական վիճակագրական
ցուցանիշները: Թվարկե՛ք այդ ցուցանիշներով արդյունաբերության
առաջատար ճյուղերը:
4. Ինչպիսի՞ փոխազդեցություններ, քանակական-որակական կորուստներ ունեցավ արդյունաբերությունն անկախության առաջին տարիներին և ի՞նչ
պատճառով:
5. Բնութագրե՛ք ՀՀ արդյունաբերության արդի կառուցվածքն ըստ տնտեսական արտադրական գործունեության 3 խմբերի:
Սեդա Ենգիբարյանի բլոգ 